Ripple i XRP to jedne z najczęściej mylonych pojęć w świecie kryptowalut. Mimo że ich nazwy są często używane zamiennie, odnoszą się do dwóch odrębnych bytów. Ripple to firma i sieć płatnicza, natomiast XRP to kryptowaluta używana w ramach tej sieci.
Ripple – projekt, który wyprzedził epokę
Początki Ripple sięgają 2004 roku, kiedy to kanadyjski programista Ryan Fugger zaproponował ideę zdecentralizowanego systemu walutowego. Na tej bazie w 2012 roku powstała firma Ripple Labs (początkowo OpenCoin), która rozwinęła projekt Ripple i stworzyła protokół Ripple Transaction Protocol (RTXP).
Ripple miał na celu nie tyle stworzenie kryptowaluty, co zrewolucjonizowanie płatności międzybankowych, czyniąc je szybszymi, tańszymi i bardziej przejrzystymi. Do dzisiaj ten cel stanowi fundament działań firmy.
W 2014 roku Ripple zaczęło przyciągać pierwsze instytucje finansowe – BBVA, Fidor Bank, a później Santander i Standard Chartered – które wdrażały RippleNet jako alternatywę dla przestarzałego systemu SWIFT. Dzięki wysokiej efektywności i niskim kosztom, Ripple szybko zyskało uznanie w sektorze finansowym.
XRP – kryptowaluta napędzająca RippleNet
XRP to cyfrowa waluta stworzona przez Ripple Labs, która działa w ramach rozproszonej księgi o nazwie XRP Ledger. W odróżnieniu od Bitcoina czy Ethereum, XRP nie bazuje na klasycznym łańcuchu bloków, lecz na unikalnym algorytmie konsensusu, który pozwala na zatwierdzanie transakcji w zaledwie 3–5 sekund.
Główne cechy XRP:
- natychmiastowość transakcji,
- niskie opłaty transakcyjne,
- brak potrzeby kopania kryptowaluty (pre-mined: wszystkie 100 mld XRP zostały stworzone od razu),
- stosunkowo niewielkie zużycie energii,
- możliwość obsługi wielu walut i aktywów.
Od 2017 roku XRP zyskało dużą popularność jako środek do przelewów transgranicznych i znalazło się w pierwszej piątce kryptowalut pod względem kapitalizacji rynkowej. Dzięki stałej emisji i kontroli podaży przez Ripple Labs, kryptowaluta charakteryzuje się przewidywalnością inflacyjną.
RippleNet i zastosowania instytucjonalne
RippleNet to sieć oparta na technologii Ripple, w której instytucje finansowe (banki, dostawcy płatności, giełdy) mogą przekazywać pieniądze globalnie w sposób natychmiastowy i tani. XRP pełni rolę tzw. „mostu płynnościowego” w sytuacjach, gdy nie ma bezpośredniego połączenia walutowego między nadawcą a odbiorcą.
Przykład: Bank z Polski chce wysłać przelew do Brazylii. Zamiast przechodzić przez sieć korespondentów bankowych, używa XRP jako pośrednika: PLN → XRP → BRL.
RippleNet obejmuje takie rozwiązania jak:
- xCurrent – dla przesyłania informacji między bankami,
- xRapid (obecnie On-Demand Liquidity) – do wykorzystania XRP jako źródła płynności,
- xVia – do inicjowania i monitorowania płatności.
Kontrowersje i decentralizacja
Jednym z najczęściej podnoszonych argumentów przeciwko XRP jest jego częściowa centralizacja. Ripple Labs posiada ok. 50% wszystkich XRP i sprzedaje je cyklicznie w kontrolowany sposób. Krytycy twierdzą, że to podważa ideę decentralizacji.
Ripple jednak argumentuje, że sieć XRP Ledger działa niezależnie od Ripple Labs, a węzły walidacyjne nie są przez firmę kontrolowane. W rzeczywistości tylko 6 z ponad 30 aktywnych walidatorów należy do Ripple. Walidatorami są również niezależne uczelnie, giełdy i instytucje finansowe.
W odróżnieniu od sieci typu proof-of-work (jak Bitcoin), XRP Ledger wykorzystuje mechanizm iteracyjnego konsensusu, który nie wymaga intensywnego zużycia energii ani specjalistycznego sprzętu.
Przewagi technologiczne XRP
XRP wyróżnia się:
- szybkością – transakcje w kilka sekund,
- skalowalnością – do 1500 transakcji na sekundę,
- niskimi kosztami – przeciętna opłata to ułamki centa,
- integracją z istniejącymi systemami bankowymi.
Z tego powodu XRP znalazł zastosowanie w ponad 100 instytucjach finansowych, w tym Santander, SBI Holdings, PNC Bank, American Express czy MoneyGram (choć niektóre z tych partnerstw zostały zawieszone po pozwie SEC).
Status prawny i przyszłość
Ripple Labs od 2020 roku jest w sporze sądowym z amerykańską SEC, która uznała XRP za papier wartościowy. Choć wyrok w tej sprawie może zaważyć na przyszłości XRP w USA, to projekt zyskuje na popularności w Azji, Ameryce Południowej i na Bliskim Wschodzie.
Ripple stale rozwija nowe produkty (m.in. RippleX i Interledger) oraz inwestuje w ekspansję rynkową, traktując XRP jako rdzeń dla nowej infrastruktury finansowej.
