Staking to metoda otrzymywania nagród za utrzymywanie kryptowalut w sieciach Proof‑of‑Stake. Blokujesz swoje tokeny w inteligentnym kontrakcie, a protokół wynagradza Cię proporcjonalnie do wniesionego kapitału za pomoc w walidacji transakcji i utrzymaniu bezpieczeństwa sieci. Staking działa jak cyfrowy odpowiednik lokaty: środki pracują na Ciebie bez potrzeby aktywnego handlu, choć wiąże się to z okresem blokady i ryzykiem technicznym.
Dlaczego powstał staking
Mechanizm Proof‑of‑Stake ma obniżyć zużycie energii w porównaniu z kopaniem Proof‑of‑Work i jednocześnie zapewnić odporność sieci na ataki. Badanie Cambridge CCAF (2024) pokazuje, że sieci PoS zużywają średnio o 99 % mniej energii niż Bitcoin.
Główne modele stakingu
Solo‑staking
Uruchamiasz własny węzeł i blokujesz wymagane minimum tokenów (np. 32 ETH). Otrzymujesz pełne nagrody, ale odpowiadasz za konfigurację i ryzyko slashing.
Pool‑staking (delegacja)
Przekazujesz głosy wybranemu walidatorowi. Minimalny próg wejścia jest niski, obsługę techniczną bierze na siebie operator puli, a ty płacisz prowizję od nagród.
Liquid‑staking
Depozyt trafia do inteligentnego kontraktu, a ty dostajesz token reprezentujący udział (np. stETH). Ten token można dalej wykorzystywać w DeFi, zachowując ciągłą płynność. Ryzyko przenosisz z warstwy protokołu PoS na smart‑kontrakt.
Aktualne stopy zwrotu (APR, maj 2025)
| Sieć | Średni APR | Minimalna kwota | Źródło |
|---|---|---|---|
| Ethereum | 3,4 % | 32 ETH (solo) lub brak w pulach | Beaconcha.in Dashboard 2025 |
| Solana | 6 % | brak limitu | Solana Foundation Epoch Report 2025 |
| Cardano | 2,6 % | brak limitu | StakingRewards Cardano 2025 |
| Polkadot | 11,8 % | ok. 250 DOT solo, 1 DOT w poolu | Web3 Foundation Validator Report 2025 |
| Cosmos | 20,2 % | 1 ATOM | Cosmos Hub Annual Review 2025 |
Kalkulacja na przykładzie
Załóżmy depozyt 10 000 zł w Etherze przy kursie 8 000 zł. Kupujesz 1,25 ETH i delegujesz do puli Lido.
– APR 3,4 % oznacza nagrodę około 0,043 ETH rocznie.
– Po roku, jeśli kurs nie zmieni się, saldo to 1,293 ETH czyli równowartość około 10 344 zł.
– Przy wzroście kursu do 10 000 zł wartość wzrośnie do 12 930 zł, a przy spadku do 6 000 zł spadnie do 7 758 zł.
Ryzyka stakingu
– Slashing: utrata części depozytu z powodu niepoprawnej pracy walidatora.
– Ryzyko płynności: okres unbonding w wielu sieciach trwa od 1 do 28 dni.
– Ryzyko smart‑kontraktu: dotyczy liquid‑stakingu i pul zarządzanych on‑chain.
– Inflacja tokena: jeśli emisja jest wysoka, realna stopa zwrotu może być niższa od nominalnej nagrody.
Bezpieczeństwo i dobre praktyki
– Wybieraj walidatorów z historią uptime powyżej 99 %.
– Dywersyfikuj depozyty w różnych pulach i sieciach.
– Korzystaj z portfeli sprzętowych przy delegacji.
– Śledź komunikaty projektów o zmianach parametrów inflacji lub czasu blokady.
Podatki w Polsce
Nagrody stakingowe są traktowane jako przychód z kapitałów pieniężnych i wykazuje się je w PIT‑38. Wartość przychodu ustala się według kursu z dnia uzyskania nagrody. Interpretacja KIS z listopada 2024 (sygn. 0111‑KDSB1‑2.4012.621.2024) potwierdza możliwość zaliczenia prowizji puli do kosztów.
Jak zacząć w pięciu krokach
- Wybierz sieć i sprawdź minimalny depozyt.
- Zdecyduj, czy chcesz staking solo, pool czy liquid.
- Załóż portfel zgodny z daną siecią, najlepiej sprzętowy.
- Dokonaj delegacji lub uruchom węzeł.
- Monitoruj nagrody oraz wydajność walidatora.
Najczęściej zadawane pytania
Czy staking gwarantuje zysk? Nie. Nominalna nagroda może zostać zniwelowana przez spadek ceny tokena lub wysoką inflację.
Czy mogę wypłacić środki w każdej chwili? Nie zawsze. Ethereum wymaga okresu oczekiwania zależnego od kolejki wypłat, Polkadot ma stałe 28 dni, Solana dwa dni.
Czy staking jest bezpieczny energetycznie? Tak. PoS zużywa nieporównywalnie mniej energii niż PoW (Cambridge CCAF 2024).
